कोल्हापूर दि 18
दही बनवण्यासाठी लोक अनेकदा आंबट दही शोधताना दिसतात… तर राजस्थानच्या जैसलमेर जिल्ह्यात असलेल्या या गावात आंबट दह्याची गरज नसते… इथे एक असा दगड आहे की त्याच्या संपर्कात येताच दूध गोठते. .. परदेशातही या दगडावर अनेकदा संशोधन झाले आहे… परदेशी लोक इथून या दगडापासून बनवलेली भांडी घेतात….
सुवर्णनगरी जैसलमेरच्या पिवळ्या दगडाने परदेशात आपली ओळख निर्माण केली आहे… सोबतच जिल्हा मुख्यालयापासून 40 किमी अंतरावर असलेल्या हाबूर गावातील दगडाला स्वतःचे खास गुण आहेत.. त्यामुळे त्याची मागणी कायम आहे. अखंड… हाबूर दगड केवळ दिसायलाच सुंदर नाही, तर त्यात दही बनवण्याची क्षमताही आहे… या दगडाचा उपयोग आजही जिल्ह्यातील ग्रामीण भागात दूध दही करण्यासाठी केला जातो… या गुणवत्तेमुळे, हे परदेशात प्रसिद्ध आहे. भारतातही ते खूप लोकप्रिय आहे.. या दगडापासून बनवलेल्या भांड्यांनाही मागणी वाढली आहे.
असे म्हणतात की जैसलमेर पूर्वी अथांग समुद्र असायचा आणि समुद्र आटल्यानंतर अनेक सागरी जीवांचे येथे जीवाश्म बनले आणि पर्वत तयार झाले.हबूर गावात या पर्वतांमधून बाहेर पडणारा हा दगड अनेक खनिजे आणि इतर जीवाश्मांनी भरलेला आहे.
त्यामुळे या दगडापासून बनवलेल्या भांड्यांना मोठी मागणी आहे. यासोबतच हा दगड शास्त्रज्ञांसाठी संशोधनाचा विषय बनला आहे… या दगडाने सजवलेल्या दुकानातील भांडी आणि इतर वस्तू पर्यटकांची विशेष पसंती असून जैसलमेरमध्ये येणारे लाखो विदेशी पर्यटक मोठ्या उत्साहाने त्याची खरेदी करतात. …
ते विशेष का आहे “हाबुर दगड”
या दगडात दही तयार करणारी सर्व रसायने असतात… परदेशात झालेल्या संशोधनात असे आढळून आले आहे की, या दगडात अमिनो अॅसिड, फिनाईल अ‍ॅलिनिया, रिफ्टाफेन टायरोसिन असते… ही रसायने दुधापासून दही तयार करण्यास मदत करतात. म्हणूनच या दगडापासून बनवलेल्या भांड्यात दूध सोडले की दही घट्ट होते. या भांड्यांमध्ये साठवलेले दही आणि त्यापासून बनवलेल्या लस्सीचे पर्यटकांना वेड लागले आहे… अनेकदा पर्यटक हाबूर दगडाची भांडी खरेदी करण्यासाठी येतात… फक्त या भांड्यांमध्ये दूध ठेवा आणि ते सोडा, सकाळपर्यंत अप्रतिम दही तयार होते, जे चवीला गोड आणि वासात सुवासिक आहे… या गावात सापडलेल्या या दगडापासून भांडी, मूर्ती आणि खेळणी बनवली जातात… ती हलकी सोनेरी आणि चमकदार आहे.. यापासून बनवलेल्या मूर्ती लोकांना खूप आकर्षित करतात…
