दि १ : निर्मला सीतारमण (अर्थमंत्री)- अंतरिम अर्थसंकल्पात अर्थमंत्र्यांचा सर्वांगीण संदेश होता, जो निवडणुकीपूर्वी स्वतःला-आणि-सरकार-ऑन-द- बॅक- कवायत होता.
या संदेशावर जोर देण्यासाठी, त्यांनी 2014 पर्यंतच्या आर्थिक गैरव्यवस्थापनावर श्वेतपत्रिका सादर करण्याचे आश्वासनही दिले. निर्मला सीतारामन यांनीही आश्वासन दिले की जुलै 2024 मध्ये ती पूर्ण अर्थसंकल्पासह परत येईन, ज्यात त्या म्हणाल्या की त्या विकास भारतसाठी रोडमॅप तयार करेल – – सरकारला 2047 पर्यंत साध्य करण्याची आशा आहे.
आगामी आर्थिक वर्षासाठी वित्तीय तूट 5.1% असेल, त्यांनी अधोरेखित केले, जे विरोधी पक्षाचे मनीष तिवारी यांनी तत्परतेने या वस्तुस्थितीवर जोर देण्यावर जोर दिला की आम्ही आणखी एक उच्च पत वाढीचे वर्ष पाहत आहोत, जे अनेकांना अवांछनीय वाटते.
मोठ्या नोकऱ्यांच्या कोंडीचा उल्लेख नव्हता, पण तरुण हे आगामी अर्थसंकल्पाच्या आधारस्तंभांपैकी एक असतील. त्यामुळे येत्या काही वर्षांत तरी नोकऱ्यांसह वाढीचे स्वप्न पूर्ण करता येईल का, याची प्रतीक्षा करावी लागेल.
FM च्या बजेट भाषणाचे ठळक मुद्दे-
१ . प्रत्यक्ष आणि अप्रत्यक्ष दोन्ही करांमध्ये कर आकारणीत कोणताही बदल नाही
२. GST चा कर आधार FY18 पासून दुप्पट झाला आहे आणि सरासरी मासिक GST संकलन जवळपास दुप्पट झाले आहे
३. 10 वर्षात प्रत्यक्ष कर संकलन तिप्पट झाले आहे
४. वित्तीय तूट FY26 पर्यंत GDP च्या 4.5% च्या खाली असेल
५. 1 कोटी करदात्यांना फायदा होण्यासाठी तुटपुंजी आयकर मागे घेण्याची मागणी
६. FY10 पर्यंतच्या कालावधीसाठी 25,000 रुपये आणि FY14 पर्यंतच्या कालावधीसाठी 10,000 रुपयांपर्यंतच्या तुटपुंज्या आयकर मागण्या
७. गेल्या चार वर्षात बंदरांवर शिपमेंट सोडण्याची वेळ खूपच कमी झाली आहे
८. परताव्याच्या प्रक्रियेची वेळ FY14 मधील 93 दिवसांवरून यावर्षी 10 दिवसांवर आणली आहे
९. गेल्या 10 वर्षांत कर-रिटर्न भरणाऱ्यांच्या संख्येत 2.4 पट वाढ झाली आहे
१०. खाजगी क्षेत्रासाठी कर्जाची उपलब्धता सुलभ करण्यासाठी सरकारचे कमी कर्ज
११. केंद्र चालू वर्षाच्या तुलनेत पुढील आर्थिक वर्षात कमी कर्ज घेणार आहे
2024-25 साठी बजेट अंदाज-
१. कर्जाव्यतिरिक्त एकूण पावत्या: रु. 30.90 लाख कोटी
२. एकूण खर्च: 47.66 लाख कोटी रुपये
३. कर प्राप्ती: 26.02 लाख कोटी
४. वित्तीय तूट: GDP च्या 5.1%
५. दिनांकित सिक्युरिटीजद्वारे एकूण कर्ज: रु. 14.13 लाख कोटी
६. दिनांकित सिक्युरिटीजद्वारे निव्वळ कर्ज घेणे: रु. 11.75 लाख कोटी